جایگاه جهانی علوم مهندسی

مطابق گفته‌های پیشین، علوم مهندسی در سطح جهانی و به ‌خصوص در کشورهای آمریکا و کانادا، رفته رفته به مهم‌ترین رکن رشته‌های مهندسی و به هسته‌ی مرکزی آن‌ها بدل شده ‌است. این امر تا جایی پیش ‌رفته که برای مثال در دانشگاه هاروارد، دیگر رشته‌ای به‌نام مهندسی مکانیک تدریس نمی‌شود و به‌جای آن دانشجویان مدرک «علوم مهندسی: مهندسی مکانیک» را دریافت می‌کنند. تمرکز بر روی قسمت علمی مهم‌ترین بخشی است که در تمامی دانشگاه‌هایی که مدرک علوم مهندسی را ارائه می‌دهند، مورد توجه است.

مزایای تحصیل در علوم مهندسی

دانشجویان علوم مهندسی در مقابل دانشجویان دیگر رشته‌های مهندسی دارای آزادی عمل بیشتر در انتخاب واحدهای درسی خود هستند. از طرفی به ‌خاطر ماهیت بین رشته‌ای علوم مهندسی، دانشجویان آن می‌توانند هریک از واحدهای درسی مورد نظرشان را در هرکدام از دانشکده‌های پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران بگذرانند. در کنار همین موضوع، دانشجویان این رشته می‌توانند برای اخذ واحدهای اختیاری خود به هرکدام از دانشکده‌های دانشکده فنی (حتی به جز دانشکده‌ی خوشه‌ تخصصی انتخابی خود) مراجعه کنند. البته این آزادی عمل باعث نمی‌شود که دانشجویان دروس خوشه‌ تخصصی انتخابی خود را به ‌طور کامل نگذرانند. دانشجویان این رشته در سال اول تحصیلی خود مانند دانشجویان دیگر رشته‌های مهندسی دروس پایه را فرا خواهند گرفت و پس از گذشت دو ترم، خوشه‌ی تخصصی مورد نظر خود را برمی‌گزینند. این امر به دانشجویان اجازه می‌دهد تا پس از یک سال تحصیل در دانشکده فنی و آشنایی بیشتر و لمس دروس مختلف رشته‌های متعدد مهندسی، انتخاب صحیح‌تری برای آینده‌ی خود انجام دهند. اما باز هم این پایان کار نیست. دانشجویان علوم مهندسی می‌توانند پس از انتخاب خوشه‌ تخصصی خود نیز با توجه به علاقه‌مندی‌شان، وارد خوشه دیگری شوند و واحدهایی که پیش از آن گذرانده‌اند و در عناوین درسی خوشه جدید نیستند را به‌ عنوان واحدهای اختیاری خود (البته با رعایت پیش‌نیاز ها) داشته باشند.

فارغ‌التحصیلان علوم مهندسی به ‌خاطر داشتن پایه‌‌ علمی بسیار قوی دارای بهترین شرایط در مقایسه با فارغ‌التحصیلان سایر رشته‌ها برای ادامه تحصیل و گرفتن پذیرش در بهترین دانشگاه‌های جهان هستند. این مورد تا حد زیادی مربوط به تعداد زیاد واحدهای دروس پایه‌ای می‌شود که در گرایش‌های مختلف علوم مهندسی ارائه می‌شود.

چرا باید علوم مهندسی را انتخاب کرد؟

شاید مهم‌ترین سوال دانش‌آموزانی که می‌خواهند پس از کنکور سراسری انتخاب رشته انجام دهند این باشد که چرا باید علوم مهندسی را انتخاب کنند؟ مهم‌تر از آن، اگر در علوم مهندسی وارد رشته‌ی مورد علاقه خود خواهند شد و درس‌های اصلی آن رشته‌ها را در غالب خوشه‌ی تخصصی می‌گذرانند و تنها درس‌هایی که اهمیت چندانی ندارد را نخواهند داشت، چرا هم رشته‌ای مانند مهندسی مکانیک وجود دارد و هم رشته‌ی علوم مهندسی با خوشه مهندسی مکانیک، مکانیک سیالات و طراحی کاربردی ارائه می‌شود؟ به عبارت دیگر، فرق میان فارغ‌التحصیل مهندسی مکانیک یا برق با فارغ‌التحصیل علوم مهندسی که خوشه مکانیک یا برق را گذرانده باشد در چیست؟ پاسخ روشن است. همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، در بزرگ‌ترین دانشگاه‌های جهان نیز رشته‌ی علوم مهندسی جایگزین رشته‌های پیش از خود شده‌ و رشته‌های تخصصی در قالب گرایشی از علوم مهندسی مطرح هستند، از طرفی علوم مهندسی دارای سرفصل‌هایی است که شامل درس‌های علوم پایه‌ای می‌شوند و فارغ‌التحصیلان این رشته نسبت به فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی سنتی، دارای پایه‌ علمی قوی‌تری هستند.

اما باید قبول کرد که هر تغییری به ‌راحتی امکان‌پذیر نیست و زمینه‌های نو و جدید به‌ سختی پذیرفته می‌شوند. با همه‌ی این تفاسیر، علوم مهندسی در همین سال‌ها نیز روند رو به رشدی داشته و توانسته به خوبی در بین سایر رشته‌های مهندسی که همچنان در دانشگاه تدریس می‌شوند، صاحب جایگاه خوبی باشد. همچنین هر ساله متوسط رتبه های ورودی به رشته کاهش یافته‌است. در یک جمله می‌توان گفت اگر هم به علوم پایه علاقه دارید و هم به مهندسی، رشته علوم مهندسی رشته مناسب شماست.

بازار کار و جایگاه در ایران

یقیناً یکی از مهم‌ترین پرسش‌های پیش‌ آمده برای هرکدام از دانش‌آموزانی که می‌خواهند وارد دانشگاه شوند این است که رشته‌ی مورد نظرشان از نظر بازار کار چه وضعیتی داشته باشد. فارغ‌التحصیلان رشته‌ی علوم مهندسی نیز به عنوان یکی از فارغ‌التحصیلان دانشکده فنی دانشگاه تهران دارای شرایط مناسبی از این حیث هستند. گرچه که اکثریت دانشجویان این رشته با توجه به ماهیت علمی قوی رشته، پس از فارغ‌التحصیلی از مقطع کارشناسی، به ادامه‌ی تحصیل در بهترین دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور می‌پردازند، اما فارغ‌التحصیلان با مدرک کارشناسی علوم مهندسی نیز به‌خاطر اشراف به موضوعات متنوع علمی، دارای شرایط بسیار خوبی برای مشغول شدن در بازار کار ایران هستند.